موضع گيري متوليان حكومتي و دانشمندان درباره فجايع زيست محيطي طرح هاي نيشكر در خوزستان
(بخش دوم)
موارد ذيل نتيجه بخشي از مستند بررسي مروري تبعات زيست محيطي-اجتماعي طرح هاي نيشكر در خوزستان است
1) امام جمعه خرمشهر (حجتالاسلام سيد نبي موسوي)، خبرگزاري فارس، 03/07/1393(كد خبري: 72021/ع30/د1000) " تجمع پسابهاي نيشكر در نقطه صفر مرزي، غالب پاسگاهها را مورد تهديد قرار داده و امنيت را مخدوش كرده است" |
2) استاندار خوزستان(عبدالحسين مقتدايي)، خبرگزاري فارس، 11/12/1394(كد خبري: 72032/ش40/ظ1004) "سهم مردم اين استان از پنج شركت پتروشيمي و شركتهاي توسعه نيشكر آلودگيهاي زيستمحيطي است." |
3) معاونت استانداري خوزستان (احمد سياحي)، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 02/12/1394(كد خبري: 81973605) " در اين پرونده اشتغال 15 هزار نفر در نيشكر به سلامت 1.5 ميليون مردم اهواز ترجيح داده شده است." |
4) مديركل محيط زيست خوزستان (احمدرضا لاهيجان زاده)، خبرگزاري مهر، 27/11/1394(كد خبري: 3558724) " ۹ واحد كشت و صنعت نيشكر در فهرست صنايع آلاينده قرار دارند" |
5) مدير كل بحران استانداري خوزستان(هاشم بالدي)، خبرگزاري نسيم، 24/07/1393(كد خبري:939076) "صنعت نيشكر در استان آلودگيهاي فراواني را ايجاد كرده است" |
6) معاونت استانداري خوزستان(احمد سياحي)، خبرگزاري مهر، 06/12/1392(كد خبري:2243832) " 84هزار هكتار زير كشت نيشكر رفته است اما به دليل بي توجهي به تبعات اين طرح، اراضي محل تخليه پسابهاي شور نيشكرتا 200 سال آينده نيزبه وضعيت عادي باز نمي گردد." |
7) رياست جمهوري و رياست حفاظت محيط زيست كشور(معصومه ابتكار)، خبرگزاري جهوري اسلامي ايران، 19/03/1394(كد خبري:81639864) "براساس گزارشات دريافتي هنوز هم معضل كشت و صنعت نيشكر در خوزستان وجود دارد و در اجراي برنامه خود از برنامه زيست محيطي عقب ماندگي دارد. " |
8) معاونت استانداري خوزستان (احمد سياحي)، خبرگزاري فارس، 07/03/1393(كد خبري: 2329/ت20/چ3000) " اجازه نخواهيم داد مردم شهر اهواز قرباني صنعت نيشكر شوند." |
9) پروفسور محمدجعفر بهتاش (عضوء هيات علمي بازنشته دانشگاه شهيد چمران اهواز)، خبرگزاري ايسنا، 29/07/1394(كد خبري: 94072918796) الف) " كشت نيشكر در خوزستان اقتصادي نبوده و نيست." ب) " كشت نيشكر در خوزستان از ابتداي فعاليت، طرح پر ماجرايي بود زيرا مطالعات اوليه و مسايل اجتماعي در منطقه در زمينه اين كشت ناديده گرفته شد. " پ) "بسياري از كارشناسان كشاورزي از ابتداي اجراي طرح نيشكر، تذكرات لازم را داده بودند اما متاسفانه دست اندركاران طرح توجهي به گفتههاي اين كارشناسان نكردند. " ت) "محصولي كه با هزينههاي فراوان و تبعات زيادي توليد ميشود اما به دليل واردات در انبارها كپك ميزند، هيچ انتظاري نميتوان داشت كه اقتصادي شود و ارزش افزودهاي از آن حاصل كرد؛ مجموعه اين عوامل موجب شده تا به اين نتيجه برسيم كه نميتوان گفت كشت نيشكر در خوزستان موفقيت آميز بوده است. " |
10) عبدالله سامري (عضو كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي)، پايگاه خبري فرارو، 22/09/1394(كد خبري: ۲۵۵۵۰۱) الف) "طرح هاي نيشكر در خوزستان به هيچ عنوان صرفه اقتصادي ندارد و حتي نمي تواند آينده روشن و قابل قبولي را داشته باشد و براساس علل و اهداف مبهم بنا نهاده شده است كه نياز است تا علل اصلي ايجاد و بنا نهادن طرح هاي نيشكر مشخص شود زيرا كه با ادامه كار طرح هاي نيشكر بايد منتظر فاجعه زيست محيطي در خوزستان بود." ب) " طرح هاي نيشكر پتانسيل هاي منطقه مانند آب را به قيمت اهداف غير اقتصادي و عليرغم تبعات و پيامدهاي زيست محيطي به خطر مي اندازد. " |
11) معاونت استانداري خوزستان (احمد سياحي)، خبرگزاري مهر، 12/12/1394(كد خبري: 3571471) " صنايعي هم كه در استان داريم از آتش زدن مزارع نيشكر و خاكستري كه روي خانه ها، سر و صورت مردم مي ريزد تا كارخانه هايي كه ايجاد شدند اما بوي آنها مردم را اذيت مي كند " |
12) شهردار اهواز (سيد خلف موسوي)، خبرگزاري مهر، 15/12/1394(كد خبري: 3573166) " موضوع خاكستر نيشكر يكي از تهديدهاي زيست محيطي شهر اهواز است" |
13) مشاور استاندار خوزستان در امور حفاظت از محيط زيست و شيلات (جاسم مرمضي)، خبرگزاري ايسنا، 02/09/1394(كد خبري: 94090201328) الف) " امروز كاملاً روشن شده كه اجراي طرح نيشكر در اهواز هزينههاي سنگين زيستمحيطي و اقتصادي بر مردم استان بهصورت خاص و بر كشور بهصورت عام تحميل ميكند كه ابعاد آنها بسيار گسترده است و در حد فاجعه به حساب ميآيند." ب) "متأسفانه بخش مهمي از آب شيرين مصرفشده توسط نيشكر به پساب تبديل شده كه اينك به يك معضل زيستمحيطي جدي در جنوب استان تبديل شده است. اين پساب شور و حامل انواع املاح و سموم، به هر اكوسيستمي هدايت شود توازن آن را به هم زده و آن را در معرض خطر قرار خواهد داد." پ) "توليد مقدار معتنابهي دود و خاكستر احتمالاً توأم با سم و نيز انتشار بوهاي نامطبوع ناشي از واحدهاي صنعتي نظير الكل و غيره كه سلامتي مردم شهرهاي مجاور بهويژه كلانشهر اهواز را در معرض خطر جدي قرار داده است و واقعاً مردم ساكن اين شهرها از اين وضعيت به ستوه آمدهاند." |
14) عباس پاپيزاده (نماينده مجلس شوراي اسلامي در شوراي عالي محيط زيست كشور)، پايگاه خبري فرارو، 22/09/1394(كد خبري: ۲۵۵۵۰۱) الف) "وضعيت طرح هاي نيشكر توجيه زيست محيطي ندارد و مقرون به صرفه اقتصادي نيست. " ب) "طرح هاي نيشكر به سمت توسعه پايدار حركت نمي كنند" |
15) مشاور استاندار خوزستان در امور حفاظت از محيط زيست و شيلات (جاسم مرمضي)، خبرگزاري فارس، 24/10/1393(كد خبري: 72016/ز40/ظ1004) "ورود پسابهاي نيشكر به رودخانه كه امروز به يك دردسر بزرگ در استان تبديل شده، آلودگي سواحل و تهديد و تخريب زيستگاههاي آبزيان از جمله مسائل ناشي از عملكردهاي مديريتي است." |
16) حبيب آقاجري (عضو كميسيون انرژي مجلس شوراي اسلامي)، پايگاه خبري فرارو، 22/09/1394(كد خبري: ۲۵۵۵۰۱) " طرح هاي نيشكر، طرح هايي غير كارشناسي هستند كه محيط زيست را به مخاطره انداخته و خود به خود به كشاورزي خسارت وارد كرده است." |
17) پروفسور حسين صدقي (عضوء هيات علمي بازنشته دانشگاه شهيد چمران اهواز)، خبرگزاري ايسنا، 12/08/1394(كد خبري: 94081207298) الف) " آب برگشتي از اراضي زير كشت نيشكر در عمل تبديل به سم مهلكي براي حيات مردم خوزستان شد و تا كنون خسارات جاني و مالي آن در دشت خوزستان غيرقابل برآورد بوده است." ب) "شگفتا كه لحظهاي به فكر مبتكران نابودي اين استان خطور نكرد كه چگونه با هزينه سرمايههاي ملي در ابعاد غيرقابل تصور ماشين نمك پاشي بر خوزستان و شايد بخش وسيعي از سرزمين ايران را به راه انداختهاند و پيامدهاي شوم چنين حركتي چه ميتواند باشد. " پ) "مردم ابتدا در منتهياليه دشت يعني خرمشهر و آبادان با مشكل آب شرب مواجه شدند؛ لولهكشيها شروع شد ولي با توسعه بحران به مناطق شمالي ديگر اين اقدامات در حد مسكّن هم عمل نكرد و بحران محدود به آب نماند و دامن نخلستانها و ساير مؤلفههاي صنعت و كشاورزي و شرب را هم گرفت. " ت) " اجراي طرح نيشكر با توجه به وضعيت منابع آب خوزستان امكانپذير نيست" |
18) پروفسور محمدجعفر بهتاش (عضوء هيات علمي بازنشته دانشگاه شهيد چمران اهواز)، خبرگزاري ايسنا، 16/08/1394(كد خبري: 94081609483) الف) "ميزان آب برداشتي شركتهاي نيشكر از آبراهههاي استان خوزستان موجب ايجاد اختلال در سهميه آب براي ساير واحدهاي كشاورزي كلان و خرد دولتي و غيردولتي موجود در منطقه گرديده است و بديهي است كه مسائل و مشكلات فراواني را براي الگوي كشت و فعاليت ساير واحدهاي كشاورزي ايجاد نموده است." ب) آبشوييهاي بسيار عظيم و هزينهبر زمينهاي زراعي نيشكر بوده كه باعث روانشدن انواع نمك و املاح غيرمفيد در خاك و آب استان خوزستان شده است. " |
19) دكتر مهدي اسديلور (عضوء هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي)، خبرگزاري ايسنا، 20/08/1394(كد خبري: 94082012247) الف) "نياز آبي بالاي گياه نيشكر به دليل كشت اين گياه در ماههاي گرم سال از اواسط مردادماه تا اواسط مهرماه باعث كاهش ميزان آبدهي رودخانه كارون شده است. يكي از مهمترين راهكارهاي حل اين مشكل تغيير الگوي كشت در اراضي موجود و كشت گياهان با نياز آبي كمتر خواهد بود." ب) "ضريب استحصال در دو گياه نيشكر و چغندر قند نشان ميدهد كه با توجه به بيشتر بودن ضريب استحصال شكر در چغندرقند نسبت به نيشكر، به طور متوسط به نسبت هر 10 كيلوگرم گياه نيشكر 1 كيلوگرم شكر توليد ميشود، اين در حالي است كه همين مقدار شكر از 6 كيلوگرم چغندرقند بهدست ميآيد. " پ) " كشت و توسعه چغندر قند با توجه به كمبود منابع آب رودخانه كارون و مشكلات زيستمحيطي كاشت نيشكر بهعنوان يك ضرورت براي خوزستان است. " |
20) سيدحسين دهدشتي (عضو كميسيون انرژي مجلس شوراي اسلامي)، پايگاه خبري فرارو، 22/09/1394(كد خبري: ۲۵۵۵۰۱) " نياز است تا بازنگري لازم در طرح هاي نيشكر انجام گيرد." |
21) مجيد ناصرينژاد (منتخب مردم شادگان در مجلس دهم شوراي اسلامي)، خبرگزاري فارس، 08/01/1394(كد خبري: /2329/ع30/ظ1004) الف) "آب نيشكر براي تالاب شادگان همانند خوردن گوشت مرده براي انسان در وقت ضرورت است چرا كه مجبوريم براي عدم مرگ از آن استفاده كنيم اما روانه شدن اين پسابها مرگ تدريجي است كه بهزودي باعث نابودي نخلستانها و تالاب بينالمللي شادگان ميشود." ب) " تصور ميشود كه تالاب شادگان در حال حاضر پر از آب است اما متاسفانه اين آب نيشكر است كه در تالاب ميريزد و شوري آن گاهي از آب دريا بيشتر است." |
22) معاونت حفاظت و بهرهبرداري از منابع آب سازمان آب و برق (فتحالله دهكردي)، خبرگزاري فارس، 12/06/1390 " صنعت نيشكر بايد به جاي تحميل مشكلات به منابع آب و كاهش كيفيت، تغييرات تدريجي كشت را دنبال كنند." |
23) معاونت فرمانداري شادگان (نعمتالله آلبوغبيش)، خبرگزاري فارس، 26/06/1393(كد خبري: 72001/ت20/د1000) " بيشترين آلودگي اين شهرستان ناشي از خشكي تالاب، سوزاندن مزارع نيشكر و وجود شركتهاي نفت و گاز است." |
24) دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام (محسن رضايي)، خبرگزاري فارس، 04/03/1394(كد خبري: 72029/ت40/پو3002) " ميلياردها دلار در صنعت پتروشيمي، نيشكر و نفت سرمايهگذاري شده است اما سهم مردم خوزستان در آن ناچيز است." |
25) مدير كل بحران استانداري خوزستان(هاشم بالدي)، خبرگزاري ايسنا، 19/01/1395(كد خبري: 95011906569) "در استان خوزستان صنايع بزرگي از جمله شركت توسعه نيشكر، صنايع فولاد، نيروگاه رامين و ساير صنايع موجود، آلودگي صنعتي در بخشهاي آب، هوا و زمين ايجاد ميكنند و تهديد جدي براي سلامتي به شمار ميروند. " |
26) رئيس دانشگاه علوم پزشكي جنديشاپور اهواز (دكتر اسماعيل ايدني)، خبرگزاري ايسنا، 16/12/1394(كد خبري: 94121610101) "اگر هم بگوييم كه فلرهاي نفتي يا صنعت فولاد و يا نيشكر مشكل دارند كه قطعاً مشكل دارند. " |
27) مشاور استاندار خوزستان در امور حفاظت از محيط زيست و شيلات (جاسم مرمضي)، خبرگزاري فارس، 24/10/1393(كد خبري: 72016/ز40/ظ1004) "ورود پسابهاي نيشكر به رودخانه كه امروز به يك دردسر بزرگ در استان تبديل شده، آلودگي سواحل و تهديد و تخريب زيستگاههاي آبزيان از جمله مسائل ناشي از عملكردهاي مديريتي است." |
28) معاونت استانداري خوزستان (احمد سياحي)، خبرگزاري نسيم، 21/08/1393(كد خبري:948257) " زهآبهاي نيشكر و طرح ۵۵۰ هزار هكتاري معضلات بزرگ آبي استان هستند" |
29) مديركل محيط زيست خوزستان (احمدرضا لاهيجان زاده)، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 17/09/1393(كد خبري:81418117) " آلودگي تاسيسات نفتي و صنعتي، آتش زدن مزارع نيشكر، انباشت زباله، سكون هوا و رطوبت 95 درصدي از جمله عوامل بروز پديده باران هاي اسيدي در اهواز است." |
30) مديركل محيط زيست خوزستان (احمدرضا لاهيجان زاده)، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 13/08/1394(كد خبري:81824485) در ارتباط با باران هاي پاييزي " چهار عامل شامل آلودگي فلرهاي نفتي، سوزاندن مزارع نيشكر، سوزاندن لاستيك و زباله و گرده افشاني گياهان مطرح است" |
31) معاونت استانداري خوزستان (احمد سياحي)، روزنامه كيهان، 17/03/1393، شماره: 20791( صفحه: 7) " كارخانه الكل سازي رازي منبع انتشار بوي نامطبوع در اهواز است" |
32) مديركل محيط زيست خوزستان (احمدرضا لاهيجان زاده)، روزنامه كيهان، 17/03/1393، شماره: 20791( صفحه: 7) " عليه كارخانه الكل سازي رازي در دادگاه شكايت كرديم و پس از ارجاع پرونده به دادگاه تجديدنظر 2سال حبس و 4ماه تعليق از فعاليت، را يراي مديرعام كارخانه الكل سازي رازي صادر كرد." |
33) مديركل محيط زيست خوزستان (تورج همتي)، خبرگزاري ايسنا، 09/07/1390(كد خبري: 9007-05143) "سوزاندن مزارع، پيش از برداشت محصول يكي از مشكلات موجود در كشت و صنعتهاي نيشكر است. اين مسئله علاوه بر آلودگي هوا موجب آسيب رساندن به بافت و فرسايشپذيري خاك و از بين بردن ماكرو و ميكرواورگانيسمها خواهد شد" |
34) مدير امور آب مركز اهواز سازمان آب و برق خوزستان (كامبيز حيدري)، خبرگزاري ايسنا، 29/02/1392(كد خبري: 92022919730) "شركتهاي كشت و صنعت از مهرماه 90 تاكنون بهصورت غيرمجاز از آب كارون براي اراضي خود استفاده و برداشت ميكنند و در حقيقت برداشت بيرويه آب باعث شد كه توليد زهآب آنها بالا برود و بهدنبال توليد بالاي زهآب، مجبور به باز كردن دريچه زهآب به كارون شوند. " |
35) نماينده مردم شادگان در مجلس شوراي اسلامي(عبدالله تميمي)، خبرگزاري دانا، 07/12/1392 (كد خبري: ۱۱۶۹۷۲۵) " آلايندگي هاي خيلي از شهرهاي خوزستان ناشي از ريزگردهاي عربي و آلايندگي هاي منابع نفتي و شركت هاي توسعه نيشكر است" |
36) معاونت استانداري خوزستان (احمد سياحي)، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 12/12/1394(كد خبري: 81987968) " اين صنعت با آتش زدن مزارع، خاكستر را به خانه ها و سر و صورت مردم مي ريزد و بوي نامطبوع كارخانه آن باعث آزار مردم شده است. " |
37) عبدالله سامري (نماينده خرمشهر و جزيره مينو درمجلس شوراي اسلامي)، پايگاه جوان آنلاين، 07/11/1394(كد خبري: 768248) الف) "شوري آب از سمت اهواز و جنوب منطقه خوزستان به دليل سرريز شدن پسماندهاي مزارع نيشكر اطراف رودخانه كارون است كه اين آلودگي به طرف روستاهاي شرق و غرب كارون مانند بهمن شير و شلمچه هم هدايت ميشود. پسماندهاي مزارع نيشكر، آب كشاورزي بهمن شير، آبادان و خرمشهر را نيز آلوده كرده تاحدي كه ميتوان گفت كشاورزي در اين شهرها را ويران شده است." |
خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، 20/12/1394(كد خبري: 81998363) الف) مدير جهاد كشاورزي خرمشهر(محمد مطرودي) نسبت به نابودي50 هزار هكتار زمين ملي و كشاورزي اين شهرستان به دليل سرريز شدن پساب هاي نيشكر هشدار داده بود. ب) مديرعامل شبكه سازمان هاي مردم نهاد محيط زيستي خوزستان(هژير كياني) با اشاره به بازديدهايي كه از محل تخليه زهاب هاي مزارع كشت و صنعت نيشكر انجام شده، اظهار كرد: زهاب هاي شور كشت و صنعت هاي نيشكر هم اكنون در اراضي مرتعي و كشاورزي خرمشهر تخليه و رهاسازي مي شود و چنانچه براي اين مشكل چاره اي انديشيده نشود در آينده نزديك بايد منتظر وقوع يك فاجعه زيست محيطي باشيم. |
(منتظر بخش سوم گزارش باشيد)