سمينار علمي بررسي تبعات زيست محيطي- اجتماعي صنعت نيشكر در خوزستان
آنچه كه امروز در استان خوزستان شاهد آن هستيم وجود انواع تبعات مختلف زيست محيطي و اجتماعي مرتبط با سد گتوند، صنعت نيشكر، نابودي تالاب هاي هورالعظيم و شادگان و موارد ديگر كه هر كدام به نحوي داراي متضررين و شاكيان حقيقي و حقوقي هستند.
بررسي اخبار نشان مي دهد كه نيشكر به عنوان مقوله خبرساز بوده است و تناقض در فعاليت هاي زيست محيطي شركت نيشكر در خوزستان نياز به بررسي و پيگيري دقيق جهت روشن شدن ابهامات آن شركت دارد. به عنوان مثال دودهاي مزارع نيشكر در برابر سبز ناميدن صنعت نيشكر و توليد اكسيژن توسط نيشكر، كم نمودن كيفي آب و تبعات آن(از جمله متضرر نمودن كشاورزان) در خوزستان توسط صنعت نيشكر در برابر وانمودن خدمت به منابع آبي خوزستان توسط آن شركت، به مخاطره انداختن زندگي مردم از طريق تبعات زيست محيطي و اجتناعي در براير اعلام اشتغال زايي شركت نيشكر و موارد ديگر كه باعث شده با گذشت زمان تبعات زيست محيطي و اجتماعي اين طرح گسترش و عميق بيشتري يابد و گاهي ابعاد بين المللي به خود گيرد.
حال اين سوالات پيش مي آيند كه چرا عليرغم اينكه نيشكر همچنان صنعت آلاينده محيط زيست خوزستان است، تحت برخورد قانوني جدي از طرف مراجع ذيصلاح قرار نمي گيرد؟ چرا هيچ اقدام اساسي در زمينه برخورد قانوني با باران خاكستر نيشكر انجام نمي گيرد؟ چرا معضل بوي تعفن نيشكر هيچ وقت حل نمي شود؟ و سوالات ديگري كه همچنان به عنوان ابهامات در ذهن مردم شكل گرفته است.
نگاهي به آمارهاي تلخي كه اين روزها درباره محيط زيست استان خوزستان ارائه مي گردد، گوياي ضعف هاي اجرايي و نداشتن برنامه ريزي مستمر همراه با آينده نگري درباره آورگي زيست محيطي كه نيشكر براي مردم استان خوزستان بوجود آورده است مي باشد .
اگرچه تجارب تلخ گذشته مرتبط با نحوه نگرش دولتمردان به معضلات زيست محيطي و از جمله تبعات زيست محيطي نيشكر نشان داده است كه محيط زيست خوزستان نتوانسته است جايگاه حقيقي خود را داشته باشند و تا زماني كه حيات آن رو به نابودي مي رفت يا واقعاً نابود مي شد و يا زنگ خطر آنها در رسانه ها منعكس مي شد، توجه دولتمردان را به خود معطوف مي ساخت.
اگرچه تاكيد مقام معظم رهبري "از اين پس مردم بايد قضاوت كنند كه كدام دستگاهها به وظيفه خود براي حفظ محيط زيست عمل مي كنند و كدام دستگاهها براي حفظ محيط زيست، تلاش و اقدام لازم را انجام نمي دهند" زنگ بيداري براي مردم است كه مردم بايد به طرف حفاظت از محيط زيست گام جدي بردارند و به عنوان هميار دولت، از خدمتگذار خود يعني دولت بخواهند كه تمام پروژه هاي خود را در استاي حفاظت محيط زيست تصويب و اجراء يا از پروژه هاي غير كارشناسي تصويب شده يا در حال اجراء جلوگيري نمايد.
باران خاكستر و بوي تعفن نيشكر به عنوان نمونه هاي بارز ارمغان فعاليت هاي شركت نيشكر براي مردم خوزستان است. حال اين سوال پيش مي آيد كه به چه گناهي مردم استان خوزستان بايد تبعات شركت نيشكر را تحمل نمايند؟ اگر هدف از انجام هر پروژه ملي، ارتقاء وضعيت زندگي مردم است، چرا اين پروژه زندگي را براي مردم استان خوزستان سخت نموده است؟ شركت نيشكر براي حل مشكل خاكستر و بوي تعفن چه نموده است؟
اما معضل شركت نيشكر از خاكستر و بوي تعفن شروع مي شود ولي به ابهاماتي بزرگ مي رسد كه نياز به بررسي علمي دارند. اگرچه هميشه شركت نيشكر به دنبال ارائه گزارش آماري از توليد شكر، عنوان كردن كمربند سبز نيشكر و موارد ديگر به عنوان صيانتي بر فعاليت هاي خود بوده است. حال اين سوال ها پيش مي آيد كه آمار توليد بيشتر شكر به چه قيمتي است( به قيمت به مخاطره انداختن زندگي مردم خوزستان)؟ چرا زندگي مردم استان خوزستان به ازاء توليد بيشتر شكر بايد به خطر بيافتد؟ نفع مردم خوزستان از توليد بيشتر شكر بغير از به مخاطره افتادن زندگي آنها چه بوده است؟ و سوالات ديگر كه ابهاماتي را بروي پيش ما مطرح مي كنند كه نياز است همانند سد گتوند، اقدامات لازم براي پيگيري آنها انجام گردد.
در اين راستاء، سمينار علمي بررسي تبعات زيست محيطي- اجتماعي صنعت نيشكر در خوزستان به عنوان يكي از پيش نشست هاي دومين كنفرانس ملي رودخانه كارون است كه با هدف بررسي چالش هاي زيست محيطي و اجتماعي صنعت نيشكر در استان خوزستان برگزار خواهد شد. اگر چه هم صحبتي با كشاورزان استان خوزستان نشان مي دهد كه مقوله نيشكر ابعاد قضائي دارد كه نياز است آگاهي سازي لازم كشاورزان در قبال حقوق خودشان و نحوه پيگيري آن انجام گيرد تا كشاورزان بتوانند نسبت به آشنايي و پيگيري حقوق خود اقدام نمايند.
اگرچه حمايت لازم سازمان جهادكشاورزي خوزستان و تشكل هاي كشاورزي در جهت حفظ حقوق كشاورزان و پيگيري هر نوع حقوق ضايعه شده امري كه نبايد منكر آن شد و نياز است موضع سازمان جهادكشاورزي خوزستان و تشكل هاي كشاورزي نسبت به حمايت از هر نوع حقوق ضايع شده آتي و در گذشته كشاورزان توسط شركت نيشكر مشخص و اعلام گردد زيرا كه كشاورزي فقط كاشت نيشكر نيست و كشاورزان به غير از كشاورزي راهكاري براي امرار معاش و زندگي ندارند. اگرچه به مخاطره انداختن زندگي كشاورزان به عنوان بالاترين سرمايه ملي كشور توسط شركت نيشكر، زنگ هشدار مجدد براي توجه دولتمردان به معضلات زيست محيطي – اجتماعي پروژه هاي غير كارشناسي در خوزستان و به مخاطره انداختن زندگي مردم خوزستان مي باشد.
در اين سمينار، اساتيد دانشگاه، مديران ادارت و نمايندگان استان خوزستان در مجلس شوراي اسلامي به سخنراني مي پردازند. سمينار مذكور مورخ 28 آبان ماه 1394 توسط مؤسسه پژوهشگران انديشمند در اهواز برگزار مي گردد. اساتيد دانشگاه، پژوهشگران و مديران و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و ادارات و سازمان ها از شركت كنندگان در اين سمينار مي باشند.